Η ιστορία της ελιάς είναι πολύ παλαιότερη από την ιστορία του ανθρώπου. Γνωστός ο μύθος που ανάγει την εμφάνιση της ελιάς στη διαμάχη της Αθηνάς και του Ποσειδώνα για την ονομασία της πόλεως των Αθηνών. Έχει καθιερωθεί ως σύμβολο ειρήνης, εθεωρείτο δέντρο ιερό και με κλάδους αγριελιάς τον “κότινο” στεφάνωναν τους νικητές στους Ολυμπιακούς αγώνες.

Το ελαιόλαδο ανέκαθεν αποτελούσε βασικό προϊόν των Μεσογειακών λαών. Από πολύ παλιά έχει αναγνωρισθεί η πολύτιμη θρεπτική αξία του, καθώς και οι θεραπευτικές του ιδιότητες: αποφυγή καρδιακών ανωμαλιών (όπως εμφράγματα), ενίσχυση της πνευματικής διαύγειας και εύρυθμη λειτουργία του πεπτικού συστήματος. Γνωστές είναι άλλωστε από την αρχαιότητα και οι αφροδισιακές του ιδιότητες.

Η πεδιάδα των Μολάων η οποία ονομαζόταν κατά την διάρκεια του 19ου αιώνα πεδιάδα Ασωπού και πιο παλιά κατά την διάρκεια των κλασσικών χρόνων πεδιάδα της Λεύκης σύμφωνα με τον περιηγητή Στράβωνα, είναι μια προσχωγενής πεδιάδα που απλώνεται ανάμεσα στο νότιο Πάρνωνα και στο Λακωνικό κόλπο συνολικής έκτασης ογδόντα (80) περίπου χιλιάδων στρεμμάτων.

Το ελαιόλαδο που ήταν απαραίτητο για τη διατροφή των κατοίκων το εξασφάλιζαν από τα πανάρχαια χρόνια με δέντρα ελιάς που υπήρχαν και συνεχίζουν να υπάρχουν στα άκρα της πεδιάδας, στους πρόποδες των βουνών.

Το ελαιόλαδο θεωρείτο από τα πανάρχαια χρόνια ένα ευγενές προϊόν και χρησιμοποιείτο σαν είδος διατροφής αλλά και σαν μέσο καλλωπισμού και ατομικής υγιεινής.

Σε επιγραφές από την αρχαία πόλη του Ασωπού διαβάζουμε μεταξύ άλλων ότι ο ευνοούμενος του Αυγούστου ο Λάκωνας, Γάϊος Ιούλιος Συροκλής χαρίζει στο Γυμνάσιο της πόλης του Ασωπού το αναγκαίο «έλαιο» εις τον αιώνα.

Σε αναφορά του Βυζαντινού αυτοκράτορα Κωνσταντίνου ΄Ζ του πορφυρογέννητου με τίτλο «περί διοίκησης της αυτοκρατορίας» προς το γιό του Ρωμανό αναφέρεται στη χερσόνησο του Μαλέα την οποία μάλιστα χαρακτηρίζει ελαιοφόρο σημειώνει δε επακριβώς:
«….ο δε τόπος εν ω οικούσιν έστι άνυδρος και απρόσοδος, ελαιοφόρος δε όθεν και την παραμυθιάν έχουσιν. Διοικείται δε ο τοιούτος τόπος εις άκρα του Μαλέα….»

Όταν το ελαιόλαδο έγινε από τον 6ο π.χ. αιώνα είδος διατροφής, απέκτησε συγχρόνως και μια ιδιαίτερη οικονομική και εμπορική αξία και αποτέλεσε για τους κατοίκους της πεδιάδας ένα προϊόν ιδιαίτερης πλουτοπαραγωγικής αξίας.

Αυτό φαίνεται έντονα και κατά την διάρκεια της Ενετοκρατίας. Οι Ενετοί θέλοντας να αυξήσουν την παραγωγή ελαιόλαδου επέτρεψαν με νόμο τον ελεύθερο εμβολιασμό των αγριελιών δίνοντας τίτλους ιδιοκτησίας σε αυτούς που εμβολίαζαν το δέντρο ακόμα και αν βρισκόταν στο κτήμα κάποιου άλλου. Ο νόμος αυτός ήταν ευνοϊκότατος για τον καλλιεργητή της ελιάς και αυτή ακριβώς η ενθάρρυνση εκ μέρους των Ενετών οδήγησε τους κατοίκους στη δενδροφύτευση της πεδιάδας και στον εμβολιασμό όλων των αγριελιών, που υπήρχαν στους πρόποδες των βουνών, μέσα σε μόλις λίγες ήμερες.

Ο περιηγητής Scrofani γράφει το 1795 για την περιοχή: «…. οι καλύτεροι ελαιώνες έχουν φυτευτεί από τους Ενετούς. Η συστηματική καλλιέργεια αρχίζει στα μέσα 18ου αιώνα….»

Και πράγματι το ελαιόλαδο κατά την περίοδο αυτή της Ενετοκρατίας ήταν το σπουδαιότερο προϊόν της Λακωνικής Γης.

Οι Γάλλοι κυρίως προμηθεύονταν μεγάλες ποσότητες, ο Βασίλειος Κρεμμυδάς σε μελέτη του που αφορά το εμπόριο της Πελοποννήσου κατά τον 18ο αιώνα αναφέρει το ελαιόλαδο της Λακωνίας και την εξαιρετική του ποιότητα (αγγουρόλαδο) καθώς και το ότι μεγάλες ποσότητες αυτού εξάγονταν προς τη Γεωργία και τη Γερμανία. Αλλά και έμποροι άλλων περιοχών όπως Δουλτσινιώτες και Ραγουζαίοι αλλά και Ζακυνθινοί έμποροι φαίνεται να είχαν αναπτύξει μεγάλη εμπορική δραστηριότητα στην περιοχή της Λακωνίας κατά την διάρκεια του 18ου αιώνα.

Η απελευθέρωση από τον Τουρκικό ζυγό και η ανασύσταση του ελληνικού κράτους βρίσκουν την πεδιάδα των Μολάων πλούσια και παραγωγική όσον αφορά την ελαιοκαλλιέργεια.

Σε στατιστική του 1828 η επαρχία Μονεμβασίας απαριθμούσε συνολικά 26.600 ελαιόδενδρα ενώ αρκετά ήταν και τα ελαιοτριβεία που αριθμούσε η περιοχή (συνολικά 55 ελαιοτριβεία).

Το παρωνύμιο της Μονεμβασίας είναι «Γιβραλτάρ της ανατολής», επειδή τυγχάνει να είναι σε σμίκρυνση πανομοιότυπη με τον βράχο του Γιβραλτάρ. Πάνω στο βράχο στέκει αγέρωχο το απόρθητο κάστρο της Μονεμβασίας τονίζοντας το φρόνημα των κατοίκων της περιοχής…

Εδώ στην περιοχή της Μονεμβασίας, σε αυτόν τον ευλογημένο από την αρχαιότητα τόπο, παράγεται ίσως το εκλεκτότερο εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο που μπορείτε να βρείτε. Τα ελαιόδεντρα της Αθηνολιάς και της Κορωνέικης που συνυπάρχουν και παντρεύονται με τρόπο θαυμαστό σε αυτό το προϊόν.

Το πλούσιο έδαφος, το έντονο ανάγλυφο και το ιδιαίτερο μικροκλίμα της περιοχής που βρέχεται ολόγυρης από τη θάλασσα του Αιγαία σε συνδυασμό με τις παραδοσιακές αλλά και τις σύγχρονες μεθόδους καλλιέργειας που ακολουθούνται για την παραγωγή αυτού του προϊόντος είναι όλα μαζί κατά το ποσοστό που τους αναλογεί υπεύθυνα για την παραγωγή αυτού του τόσο ιδιαίτερου προϊόντος.